Waarom ligt de vaccinatiegraad voor pneumokokken zo laag? 27-02-2023
Waarom ligt de vaccinatiegraad voor pneumokokken zo laag?
De pneumokok is een belangrijke verwekker van pneumonie, sepsis, meningitis, sinusitis, otitis media en acute exacerbaties van chronisch obstructief longlijden. Op basis van kapseltypering onderscheidt men minstens 100 serotypes.
In België blijft de vaccinatiegraad zeer laag nl. 18 à 32% bij volwassen. Hoe zou dit komen? Is er enerzijds een vaccinatiemoeheid tegen pneumokkoken of moeten we allemaal meer aandacht besteden aan preventie? Er is nog een lange weg te gaan op het vlak van vaccinatie tegen pneumokokken.
Rol van de huisapotheker in vaccinatie tegen pneumokokken
Gezien een belangrijke groep van de patiënten die in aanmerking komt voor pneumokokkenvaccinatie een huisapotheker hebben, is hier voor hem een belangrijke taak weggelegd. De huisapotheker kan bijdragen via het sensibiliseren van de patiënten. Daarnaast kan hij ook een belangrijke rol spelen in de begeleiden en opvolgen van het correct naleven van het vaccinatieschema per doelgroep.
KOVAG heeft vorig jaar een belangrijke analyse gedaan rond pneumokokkenvaccinatie. Hierbij werden de gegevens van meer dan 155.000 personen die voor vaccinatie in aanmerking kwamen werden geanonimiseerd bestudeerd. Apr. Marie De Backer, projectmedewerker bij KOVAG, maakte een stand van zaken in de laatste editie van Farmazine (klik hier), en komt tot enkele besluiten.
‘COVID-19 heeft een duidelijke invloed gehad op de vaccinatiegraad tegen pneumokokkeninfectie,’ aldus Marie. ‘De patiënten konden enkel bij de dokter voor dringende zaken. Een vaccinatie werd hierdoor soms op de lange baan geschoven. Toen de COVID-19-vaccinatie op de markt kwam, verschoof de focus hier naartoe, en ontstond er een zekere vaccinatiemoeheid bij de bevolking.’
Verder merkte ze op dat er een duidelijke correlatie bestaat tussen de vaccinaties tegen pneumokokken en tegen de griep. Marie: ‘25,66% van de patiënten die zich laat vaccineren tegen pneumokokken is ook gevaccineerd tegen de griep. Het zijn deze patiënten die zich bewust zijn van het belang van vaccinatie en die bezig zijn met hun gezondheid.’
Verder merkte ze op dat de adviezen van de Hoge Gezondheidsraad regelmatig worden aangepast. ‘Dat kan tot verwarring leiden,’ meent Marie. ‘Dat heeft een invloed op de vaccinatiegraad. Ook de complexiteit van het vaccinatieschema volgens de oude adviezen van de Hoge Gezondheidsraad zorgt voor een lage therapietrouw.’
Tot slot kunnen we een belangrijk besluit trekken wat het huisapothekersschap betreft. Marie: ‘Bijna alle patiënten die in aanmerking komen voor de huisapotheker komen ook in aanmerking voor een pneumokokkenvaccin. Er is nog veel werk voor de apotheker om al zijn patiënten waarvoor hij huisapotheker is, aan te spreken om zich te laten vaccineren tegen pneumokokken.’
De aanpassing en sterke vereenvoudiging van de adviezen van de Hoge Gezondheidsraad in september 2022 naar PCV-20 vaccinatie als voorkeursschema is alvast een stap in de goede richting.
Verder onderzoek
We hebben je hulp nodig voor verder onderzoek!
Toon Gerrits, student Farmaceutische Wetenschappen KULeuven, zal de gegevens van Marie De Backer gebruiken om het landschap rond pneumokokkenvaccinatie beter proberen te begrijpen en zal hierbij de stimulansen (zaken die vaccinatie bevorderen) en barrières (zaken die vaccinatie tegenwerken) rond pneumokokkenvaccinatie proberen te identificeren. Hierbij is het essentieel om de percepties en inzichten van apothekers te verzamelen. Daarom zou hij graag enkele interviews willen doen. Ben jij bereid om deel te nemen aan een interview van zo'n 30 minuten? Stuur dan een mailtje naar Toon Gerrits met als onderwerp 'deelname masterproef apotheker’. De interviews zouden kunnen plaatsvinden op elke weekdag vanaf 14 februari. Bedankt! Deze studie is goedgekeurd door de Ethische Commissie van de UZ/KU Leuven.